به گزارش مشرق به نقل از فارس، ظاهرا تیر کشورهای عربی به سنگ خورده است. آنها که در زمان جدی شدن تهدید مداخله نظامی آمریکا در سوریه در پوست خود نمیگنجیدند اکنون به در بسته خوردهاند. علت آن هم ابتکارعمل روسها بود که به یاری مخالفان اقدام نظامی آمد.
در حالی که بحث حمله نظامی به سوریه به نقطه حساس و بحرانی خود رسیده بود و هر کشور و گروه مخالفی میکوشید با گفتمان و رایزنی با طرف آمریکایی، غائله را به طور مسالمتآمیز و دیپلماتیک بخواباند، طرف روسی به عنوان مهمترین حامی سوریه در شورای امنیت، دست به کار شد و با ارائه طرح 6 مرحلهای پیشنهاد داد سلاحهای شیمیایی سوریه تحت نظارت بینالمللی قرار بگیرد.
با وجود اینکه روسیه در طرح پیشنهادی خود، نظارت بینالمللی بر سلاحهای شیمیایی سوریه را ارائه کرد، اما با تصویب یک قطعنامه الزامآور در شورای امنیت سازمان ملل که پیامدهای سختی را در صورت خودداری سوریه از اجرای آن پیشبینی میکند، مخالفت کرد و آن را زمینهساز حمله نظامی به سوریه عنوان کرد.
بعد از برگزاری سه دیداری که میان جان کری، وزیر خارجه آمریکا و سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه با محوریت تعیین چارچوب اجرای طرح نظارت بینالمللی و امحای تسلیحات شیمیایی سوریه انجام شد، مسکو و واشنگتن چارچوب کاری مد نظر خود را منتشر و اعلام کردند طی چند روز آینده پیشنویس سند تعیین سازوکار نابودی فوری برنامه تسلیحات شیمیایی سوریه را ارائه کنند.
باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا نیز در این شرایط فرصت را مغتنم شمرد و در واکنش به طرح روسیه برای نظارت بینالمللی بر تسلیحات شیمیایی سوریه گفت، این طرح را جدی تلقی میکند و اجرای آن میتواند اقدام نظامی را متوقف کند.
او طرح مسکو را «بالقوه مثبت» ارزیابی کرد و اظهار داشت، اگر سوریه تسلیحات شیمیایی خود را تحویل دهد، «قطعا» میتوان اقدام نظامی را متوقف کرد. باراک اوباما گفت: اگر طرح روسیه برای تحویل تسلیحات شیمیایی سوریه واقعا عملی شود، میتوان اقدام نظامی علیه این کشور را متوقف کرد.
جالب اینجاست که او در گفتوگو با شبکه خبری سیانان، تصریح کرد، راهحل سیاسی را به استفاده از قوای نظامی در موضوع سوریه ترجیح میدهد. این سخنان در حالی بر زبان رئیس جمهور آمریکا جاری شده است که برخی تحلیلگران گمانهزنی کرده بودند درخواست اوباما از کنگره برای اعلام نظر نهایی برای حمله به سوریه به نوعی بهانهتراشی او برای خودداری از اقدام نظامی علیه سوریه بوده است.
هر چند اوباما در آن برهه گفته بود در صورت مخالفت کنگره هم، هدف خود علیه سوریه را دنبال خواهد کرد، اما اکنون به دنبال مطرح شدن طرح پیشنهادی روسیه او تصریح کرده، اگر کنگره با اقدام نظامی علیه سوریه مخالفت کند، وی دیگر به سوریه حمله نخواهد کرد.
اوباما با بیان اینکه «منصفانه است بگویم تصمیمی در این باره نگرفتهام»، به نظرسنجیهایی که اخیراً صورت گرفته اشاره و اذعان کرد از مخالفتهای عمومی با اقدام نظامی در سوریه آگاه است و هنوز مطمئن نیست، در حال حاضر بتواند حمایت کنگره را جلب کند.
هر چند تردید و دودلی دولتمردان آمریکایی درباره بحث حمله به سوریه، میتواند پیامآور آرامش و ثبات در خاورمیانه باشد اما این موضوع به مذاق برخی کشورهای عربی خوش نیامده است. عربستان سعودی و امارات و قطر که پیشتر ضمن حمایت از مداخله نظامی در سوریه از آمادگی خود برای قرار دادن پایگاههای نظامیشان در اختیار واشنگتن سخن گفته بودند، قطعا از این چرخش سیاستمداران آمریکایی ناراضی و ناخشنود خواهند بود به ویژه اینکه این مسئله به اندازهای برای آنها حیاتی بوده که پیشنهاد پرداخت هزینه هر گونه حمله به سوریه را نیز مطرح کرده بودند. این موضوعی است که جان کری اخیرا در جلسه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان از آن خبر داد و گفت: «کشورهای عربی اعلام آمادگی کردهاند که هزینه مداخله نظامی آمریکا در سوریه را بپردازند و همراهی کنند».
او گفت، کشورهای عربی گفتهاند که «هزینه قابل توجهی» را متقبل خواهند شد و برخی از آنها تاکید کردهاند، «اگر آمریکا آماده انجام این اقدام به همان ترتیبی است که ما قبلا در سایر کشورها انجام دادهایم، ما این هزینه را تقبل میکنیم. این نشان میدهد که این کشورها چقدر برای این مسئله ارزش قائل هستند». البته وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد، «آمریکا درصدد انجام اقدام نظامی نیست.»
نکته اینجاست که با مطرح شدن طرح روسیه، هیچ سخنی از برکناری بشار اسد و سرنگون کردن نظام سوریه به میان نیامده و این دقیقا خلاف انتظار کشورهای عربی بوده است. این موضعگیری نشان میدهد آمریکا همچون همیشه، هر جا منافع آن ایجاب کند دوستان و متحدان دیرین خود را تنها می گذارد تا بتواند منافع بلندمدت خود را تامین کند.